بر اساس مدل محاسباتی جدید محققان نشان دادند که مغز ما خاطرات و تجربیاتی را که توضیح یا تفسیر آنها برای ما دشوارتر است، بیشتر به خاطر می آورد. این مدل محاسباتی توضیح می دهد که چرا برخی تجربیات به یاد ماندنی می شوند در حالی که بسیاری دیگر فراموش می شوند. این بینش می تواند درک ما از حافظه انسانی را ارتقاء داده حتی به طراحی سیستم های هوش مصنوعی با فرآیندهای حافظه کارآمدتر کمک کند. این پژوهش توسط دانشگاه ییل انجام شده و مقاله ی آن در مجله Nature Human Behavior چاپ شده است.
بر اساس یافته های این پژوهش، اگر صحنه ای قابل پیش بینی باشد و تعجب آور نباشد، با احتمال بیشتری توسط ذهن نادیده گرفته شده و زودتر فراموش می شود. محققان در این پژوهش، یک مدل محاسباتی ایجاد کردند که به دو مرحله ی فشردهسازی سیگنالهای بصری و بازسازی آنها در شکلگیری حافظه و بررسی آنها میپردازد. تیم تحقیقاتی دانشگاه ییل در این پژوهش، دریافت که هر چه بازسازی یک تصویر برای مدل محاسباتی سختتر باشد، احتمال بیشتری وجود دارد که تصویر توسط شرکتکنندگان در پژوهش به خاطر سپرده شود. همچنین یافته ها نشان داده است که تصاویر با بازنماییهای بصری که بازسازی آنها سختتر است، رگههای حافظه قویتری در ذهن بر جای میگذارند.
بنابراین بسیاری از خاطرات و تجربیاتی که به یاد می آوریم به دلیل انتخاب عمدی و آگاهانه نیست، بلکه صرفاً محصول جانبیِ ادراک است و برای ذهن به خاطر سپردن داده هایی که به خوبی قادر به توضیح آنها نیست، اولویت دارد.
پژوهشگران روان و اعصاب، امروزه با متدهای علمی تری مکانیسم های پیچیده حافظه را بررسی می کنند و افسانه های رایج در مورد عملکرد حافظه را از بین می برند. نویسندگان کتاب روانشناسی حافظه نیز استدلال می کنند که حافظه یک ضبط ثابت نیست، بلکه یک فرآیند پویا و قابل ویرایش شبیه به یک صفحه وب است.
یافته های جدید تایید می کنند که فراموشی بخشی طبیعی از اولویت دادن مغز ما به اطلاعات و خاطرات است. به جز بیماریهای مثل دمانس یا آلزایمر، نگرانی زیاد درباره ی فراموشی توام با خطا است. چرا که افراد وقتی در به خاطر سپردن موضوعی مشکل پیدا می کنند بیشتر حافظه ی خود را رصد می کنند و از این فراموشی آگاه می شوند و شدت و تعدد آنرا اغراق آمیز محاسبه می کنند. به همین خاطر شهود ما در مورد نحوه عملکرد حافظه و میزان فراموشی، با خطای محاسباتی مواجه می شود.
یافته های مطالعات نوین، همچنین تایید می کنند که استفاده از تکنیکهای دیداری و شنیداری میتوانند به حافظه افراد در به یادآوری داده ها و خاطرات کمک کنند.
رفرنس؛