این آیین نامه اخلاقی در مورد فعالیت های روانشناسان در هر یک از نقش های علمی، آموزشی و پژوهشی، حرفه ای از جمله در ارزیابی و درمان، مشاوره و یا مداخلات سیاسی و اجتماعی آنها باید اعمال شود. این اصول اخلاقی در بسترهای مختلف، مانند فعالیت های حضوری، پستی، تلفنی، اینترنتی و .... دارای اهمیت بوده و باید اعمال شود.

مراحل تشکیل، بررسی و حل و فصل شکایات مربوط به رفتار غیراخلاقی در قوانین و رویه‌های فعلی کمیته اخلاق APA شرح داده شده است. APA ممکن است اعضای روانشناس خود را به دلیل نقض استانداردهای منشور اخلاقی، تحریم یا تعلیق یا اخراج کند و حتی ممکن است سایر نهادها و افراد را از نتیجه ی اقدامات خود مطلع کند.

روانشناسان در فرآیند تصمیم گیری در مورد رفتار حرفه ای خویش، علاوه بر قوانین قابل اجرا و مقررات ِ سازمانهای روانشناسی، باید این آیین نامه اخلاقی را نیز در نظر بگیرند. روانشناسان ممکن است در به کار بردن منشور اخلاقی در کار حرفه‌ای خود، مواد و دستورالعمل‌های دیگری را که توسط سازمان‌های علمی و حرفه‌ای روان‌شناختی متبوع آنان اتخاذ یا تأیید شده‌اند، را نیز در نظر بگیرند. اما اگر این منشور اخلاقی، استانداردِ اخلاقی و حربه ایی والاتری را از آنچه که قانون لازم می داند پیشنهاد دهد، روانشناسان باید استانداردهای اخلاقی بالاتر را رعایت کنند و تدبیرهایی را برای حل تعارض به شیوه‌ای مسئولانه و با رعایت اصول اولیه حقوق بشر انجام دهند.

هدف از این آیین نامه اخلاقی علاوه بر  ارائه استانداردهای خاص برای پوشش موقعیت هایی است که روانشناسان با آن مواجه می شوند، حمایت از افراد و گروه ها و سازمان هایی است که روانشناسان با آنها کار می کنند. روانشناسان در هر نقشی از جمله در درمانگری، مشاوره یا تدریس، مدیریت یا پژوهشگری باید تلاش کنند به مردم در ایجاد قضاوت ها و انتخاب های آگاهانه کمک کنند.

اصول کلی منشور اخلاقی روانشناسان
در این منشور برخلاف استانداردهای اخلاقی، ماهیتِ آرمانی دارند. هدف آنها هدایت و الهام بخشیدن به روانشناسان برای رفتن به سمت عالی ترین آرمان های اخلاقی در حرفه ی روانشناسی است. پس اصول کلی برخلاف استانداردهای اخلاقی که در ادامه خواهد آمد، بیانگر تعهدات روانشناسان نیست و نباید مبنای اعمال تحریم یا تعلیق آنان توسط انجمن یا سازمان ها باشد، اما پایبندی به این اصول نشانِ از اخلاق مداری والای روانشناسان دارد.

اصل اول: سودمندی و عدم سوء استفاده

روانشناسان باید تلاش کنند تا مراجعین آنان از جلسات سود ببرند و در عین حال مراقب باشند که به آنها آسیبی در روند مشاوره یا درمان نرسد. روانشناسان اخلاق مدار در اقدامات حرفه ای خود به دنبال حفظ رفاه و حقوق افرادی هستند که به طور حرفه ای با آنها تعامل دارند. از آنجایی که قضاوت‌ها و اقدامات علمی و حرفه‌ای روان‌شناسان ممکن است  علاوه بر مراجعین بر زندگی دیگر افراد نیز تأثیر بگذارد، پس باید مراقب اثراتِ شخصی، مالی، اجتماعی، سازمانی یا سیاسی برای دیگران و گاهی حتی عموم باشند تا منجر به سوء استفاده افراد  از این تأثیرات نشود. همچنین روانشناسان حرفه ای تلاش می کنند تا نسبت به سلامتِ جسمی و روانی خود هوشیار بوده و از تاثیر احتمالی توانایی های خود برای کمک به درمانجویان غافل نشوند.

اصل دوم: وفاداری و مسئولیت پذیری

روانشناسان باید رابطه ی قابل اعتماد و امن با درمانجویان خود برقرار کنند. آنها از مسئولیت های حرفه ای و علمی خود در قبال افراد و جوامع خاصی که در آن کار می کنند آگاه هستند و نقش ها و تعهدات حرفه ای خود را برای دیگران روشن و شفاف می کنند، مسئولیت رفتار خود را می پذیرند و به دنبال مدیریت تضاد منافعی هستند که می تواند منجر به استثمار یا آسیب به دیگران شود. روانشناسان با متخصصان و مؤسسات دیگر مشورت کرده یا با آنها همکاری می‌کنند تا بتوانند در صورت نیاز برای تأمین منافع کسانی که با آنها کار می‌کنند، همکاری لازم را با همدیگر داشته باشند. روانشناسان تلاش می کنند اگر بتوانند،  بخشی از زمان حرفه ای خود را برای یاری نیازمندان بصورت رایگان یا با هزینه ی کم اختصاص دهند.

اصل سوم: صداقت

روانشناسان به دنبال ارتقای دقت و صداقت در علم، آموزش و عمل روانشناسی هستند. در این فعالیت‌ها، روان‌شناسان درگیر جرایم غیر اخلاقی مانند کلاهبرداری، قلب واقعیت و ...نمی شوند. روانشناسان تلاش می کنند به وعده های خود عمل کنند و از تعهدات نابخردانه یا نامشخص اجتناب کنند. در شرایطی که فریب ممکن است از نظر اخلاقی برای به حداکثر رساندن منافع و به حداقل رساندن آسیب توجیه پذیر باشد، روانشناسان موظف هستند که از  پیامدهای احتمالی و مسئولیت خود را در مورد اثرات مضر ناشی از استفاده از چنین تکنیک هایی در اعتماد مراجعین، آگاه باشند.

اصل چهارم: عدالت

روانشناسان آگاه هستند که اصل ِ انصاف و عدالت به همه افراد این حق را می دهد که به کمک های روانشناسی با کیفیت برابر در فرآیندها، رویه ها و خدمات دسترسی داشته باشند و از آنها بهره مند شوند. روانشناسان قضاوت معقولانه ای دارند و اقدامات احتیاطی لازم را انجام می دهند تا اطمینان حاصل کنند که سوگیری های بالقوه یا مرزهای صلاحیت و محدودیت های تخصص آنها منجر به اعمال ناعادلانه نشود و در صورت مشاهده ی بی عدالتی، به راحتی از آن چشم پوشی نمی کند.

اصل پنجم: احترام به حقوق و کرامت مردم

روانشناسان به شان و ارزش همه افراد و حقوق آنان در خصوص رازداری، حریم خصوصی و  حق تعیین سرنوشت احترام می گذارند و باعث اختلال در تصمیم گیری مستقل افراد نمی شود. روانشناسان از تفاوت‌هایِ فردی فرهنگی و اجتماعی، از جمله تفاوت‌های مبتنی بر سن، جنسیت، هویت، نژاد، قومیت، فرهنگ، ملیت، مذهب، ناتوانی، زبان، و وضعیت اجتماعی-اقتصادی آگاه هستند و به آن‌ها احترام می‌گذارند و این موارد و عواملی که هنگام کار با اعضای چنین گروه هایی وجود دارد،
را در نظر می‌گیرند. بعلاوه روانشناسان سعی می کنند بر اساس این عوامل، تأثیر تعصبات و پیش داوری ها را در کار خود از بین ببرند و بر خطاهای شناختی خود مسلط بوده و از وقوع آن پیشگیری کنند.

ماده 1 _ حل و فصل مسائل اخلاقی

1.01 سوء استفاده از کار روانشناسان

اگر روانشناسان آگاه شوند که مورد سوء استفاده در میسر کاری و درمانی خود می شوند، اقدامات معقولی را برای اصلاحِ این تصمیم یا به حداقل رساندن سوء استفاده یا این افکار نادرست باید انجام دهند.

1.02 تضاد بین اخلاق و قانون، مقررات

اگر مسئولیت‌های اخلاقی روان‌شناسان با قانون، مقررات یا سایر اختیارات قانونی حاکم در تضاد باشد، روان‌شناسان ماهیت تعارض را روشن می‌کنند، موضوع را به سازمان مربوطه در منشور اخلاقی اعلام می‌کنند و گام‌های معقولی برای حل تعارض مطابق با اصول کلی و استانداردهای اخلاقی برمی‌دارند. منشور اخلاقی تحت هیچ شرایطی نمی تواند از این استاندارد برای توجیه یا دفاع از نقض حقوق بشر استفاده کند.

1.03 تضاد بین اخلاق و خواسته های سازمانی

اگر خواسته های سازمانی که روانشناسان به آن وابسته هستند یا برای آنها کار می کنند با آیین نامه اخلاقی در تضاد باشد، روانشناسان ماهیت تعارض را روشن می کنند، تعهد خود را به سازمان مربوط به منشور اخلاقی اعلام می کنند و گام های منطقی برای حل تعارض برمی دارند. مطابق با اصول کلی و استانداردهای اخلاقی منشور اخلاقی، تحت هیچ شرایطی نمی توان از این استاندارد برای توجیه یا دفاع از نقض حقوق بشر استفاده کرد.

1.04 حل و فصل غیررسمی تخلفات اخلاقی

هنگامی که روانشناسان معتقدند که ممکن است یک نقض اخلاقی توسط روانشناس دیگری صورت گرفته باشد، در صورتی که یک راه حل غیررسمی مناسب به نظرشان برسد و این مداخله هیچ گونه حقوق محرمانه ی طرف مقابل را نقض نکند، سعی می کنند موضوع را با جلب توجه آن فرد  و میسر غیر رسمی و دوستانه حل کنند.

1.05 گزارش تخلفات اخلاقی

اگر یک نقض اخلاقی به طور قابل توجهی به یک شخص یا سازمان آسیب رسانده باشد یا به احتمال قوی امکان آن وجود داشته باشد بطوری که حل و فصل  غیررسمی مناسب این شرایط نباشد،  روانشناسان اقدامات بیشتری را انجام می دهند. از جمله گزارش و ارجاع موضوع  به کمیته های استانی یا سازمان اصلی در زمینه اخلاق حرفه ای، یا گزارش به مقامات قانونی می تواند مناسب باشد. این اصل نیز نباید در زمان و شرایطی اعمال بشود که مداخله، حقوق محرمانگی همکار را نقض کند.

1.06 همکاری با کمیته های اخلاقی

روانشناسان در تحقیقات اخلاقی، رسیدگی ها و الزامات سازمان یا هر انجمن روانشناسی قانونی وابسته ای که روانشناس به آن تعلق دارند، همکاری می کنند. با انجام این کار، آنها به هر گونه مسائل مربوط به محرمانگی رسیدگی می کنند. عدم همکاری خود نقض اخلاق است. با این حال، ارائه درخواست برای تعویق رسیدگی به شکایت اخلاقی که در جریان رسیدگی است، به تنهایی به منزله عدم همکاری نیست.

1.07 شکایات نادرست روان‌شناسان

روانشناسان گزارش و شکایت‌های اخلاقی را که با بی‌توجهی یا غفلت عمدی از حقایقی که ادعاهای نقض اخلاقی همکاران را رد می‌کند، تشکیل نمی‌دهند یا دیگر همکاران را بدان تشویق نمی‌کنند.

1.08 تبعیض ناعادلانه علیه شاکیان و روانشناسان

صرفاً بر اساس شکایت اخلاقیِ افراد از روانشناسان، نباید استخدام، عضویت، پیشرفت، پذیرش در برنامه های علمی یا سایر برنامه ها و همچنین تصدی شغل یا ارتقاء آنان مورد رد و  عدم پذیرش قرار گیرد. این امر مانع از اتخاذ تصمیمات درست و مناسب بعد از بررسی و حصول نتیجه چنین شکایاتی در دادرسی نیست.