با گسترش شبکه‌های اجتماعی، سوءاستفاده از تصویر و هویت افراد به یکی از معضلات رایج تبدیل شده است. قانون‌گذار ایران با توجه به اهمیت حفظ حریم خصوصی و صیانت از حقوق شخصیت افراد، استفاده غیرمجاز از تصاویر دیگران را جرم‌انگاری کرده است. مطابق قانون جرایم رایانه‌ای، هرکس تصویر دیگری را بدون اجازه تغییر دهد، تحریف کند یا منتشر نماید، به نحوی که موجب هتک حیثیت او شود، به حبس از 91 روز تا 2 سال یا جزای نقدی از 5 تا 40 میلیون ریال و یا هر دو محکوم خواهد شد. علاوه بر مجازات مجرم، بر مبنای سایر قوانین مانند قانون مسئولیت مدنی نیز امکان پیگیری حقوقی برای جبران خسارت وارده ممکن است.
امروزه فضای مجازی بخش مهمی از زندگی روزمره افراد شده است. در کنار مزایای بی‌شمار این فضا، نقض حریم خصوصی و سوءاستفاده از هویت دیگران نیز به شدت افزایش یافته است. یکی از این موارد، استفاده از تصویر اشخاص به‌ویژه در پروفایل صفحات مجازی بدون رضایت آن‌هاست.
در نگاه اول شاید این موضوع ساده به نظر برسد، اما از منظر حقوقی و قانونی می‌تواند تبعات سنگینی برای فرد خاطی به همراه داشته باشد.که مجازات آن در مواد ۱۶ و ۱۷ قانون جرایم رایانه ای مشخص شده است، طبق مواد قانونی فوق؛
ماده 16 - هرکس به وسیله سامانه های رایانه ای یا مخابراتی، فیلم یا صوت یا تصویر دیگری را تغییر دهد یا تحریف کند و آن را منتشر یا با علم به تغییر یا تحریف منتشر کند، به نحوی که عرفاً موجب هتک حیثیت او شود، به حبس از نود و یک روز تا دو سال یا جزای نقدی از پنج میلیون (5. 000. 000) ریال تا چهل میلیون (40. 000. 000) ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد.
تبصره - چنانچه تغییر یا تحریف به صورت مستهجن باشد، مرتکب به حداکثر هر دو مجازات مقرر محکوم خواهد شد.
ماده 17 - هر کس به وسیله سامانه های رایانه ای یا مخابراتی صوت یا تصویر یا فیلم خصوصی یا خانوادگی یا اسرار دیگری را بدون رضایت او جز در موارد قانونی منتشر کند یا دسترس دیگران قرار دهد، به نحوی که منجر به ضرر یا عرفاً موجب هتک حیثیت او شود، به حبس از نود و یک روز تا دو سال یا جزای نقدی از پنج میلیون (5. 000. 000) ریال تا چهل میلیون (40. 000. 000) ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد.
بنایراین، استفاده غیرمجاز از عکس پروفایل دیگران در فضای مجازی نه تنها عملی غیراخلاقی است، بلکه تبعات حقوقی و کیفری سنگینی نیز در صورت شکایت، بزه دیده می تواند داشته باشد.
کاربران باید بدانند که نقض حریم خصوصی افراد در فضای دیجیتال، مشابه دنیای واقعی با واکنش سخت قانون مواجه خواهد شد و علاوه بر مجازات قانونی، مجرم حتی در صورت درخواست فرد آسیب دیده، محکوم به جبران خسارت وارده به سلامت و آبروی شاکی، بر مبنای دیکر قوانین از جمله قانون مسولیت مدنی می شود.
ماده یک قانون مسولیت مدنی؛ هر کس بدون مجوز قانونی عمداً یا در نتیجه بی احتیاطی به جان یا سلامتی یا مال یا آزادی یا حیثیت یا شهرت تجارتی یا به هر حق دیگر که به موجب قانون برای افراد ایجاد گردیده لطمه ای وارد نماید که موجب ضرر مادی یا معنوی دیگری شود مسئول جبران خسارت ناشی از عمل خود می باشد.
