دکتر هریستینا نیکولووا، نویسنده‌ی اصلی این مطالعه و استادیار بازاریابی در دانشکده‌ی مدیریت کارول در کالج بوستون، می‌گوید:

«علیرغم این باور رایج که به خاطر سپردن اشتباهاتمان به ما کمک می‌کند در زمان حال تصمیمات بهتری بگیریم، در واقع متوجه شده‌ایم که فکر کردن به شکست‌هایمان در خودکنترلی منجر به تکرار آنها و غرق شدن در زمان حال می‌شود، بنابراین اصلاً مفید نیست.»

برای مثال، مردم اغلب فکر می‌کنند که به یاد آوردن آخرین باری که از خوردن کیک شکلاتی خوشمزه‌ی ۲۰۰۰ کالری لذت بردند، به آنها کمک می‌کند تا در برابر منوی دسر خوشمزه مقاومت کنند و به جای آن به سراغ میوه‌ها بروند. با این حال، یافته‌های ما نشان می‌دهد که به یاد آوردن چنین شکست‌هایی در کنترل خود، باعث می‌شود افراد دوباره در زمان حال غرق و همان رویه را تکرار کنند.

در مجموعه‌ای از آزمایش‌ها که طی چهار سال طول کشید، نویسندگان بررسی کردند که چگونه محتوای خاطرات مصرف‌کنندگان (چه بر موفقیت‌های گذشته خود تمرکز کنند و چه بر شکست‌هایشان در خودکنترلی) و دشواری یادآوری آنها (چه تعداد کمی از این موارد را به یاد بیاورند و چه تعداد زیادی از آنها) بر تصمیمات آنها در معضلات خودکنترلی مانند بودجه‌بندی پول، بودجه‌بندی زمان و پشتکار در انجام وظایف چالش‌برانگیز تأثیر می‌گذارد.

یافته‌های همه مطالعات نشان می‌دهد که مصرف‌کنندگان تنها پس از تأمل در گذشته خود تحت شرایط بسیار خاص، زمانی که موفقیت‌های خودکنترلی گذشته خود را به راحتی به یاد می‌آورند، خودکنترلی بهتری در اکنون نشان می‌دهند.

برای مثال، وقتی افراد دو موفقیت گذشته در خودکنترلی را به یاد می‌آورند (مثلاً مواردی که در برابر خرج کردن پول برای اقلام غیرضروری مقاومت کرده‌اند)، این موارد به راحتی به ذهنشان خطور می‌کند. برای همه، فکر کردن به دو مورد از این موفقیت‌ها نسبتاً آسان است. این سهولت یادآوری باعث می‌شود افراد باور کنند که در خودکنترلی خوب هستند، آنها از آن دسته افرادی هستند که می‌توانند در برابر وسوسه‌ها مقاومت کنند و از آنجایی که افراد معمولاً می‌خواهند با دیدگاه‌های خود در مورد خودشان سازگار باشند، در موقعیت‌های وسوسه‌انگیز در زمان حال دوباره خود را کنترل می‌کنند.

وقتی از شرکت‌کنندگان خواسته شد تا موفقیت‌های زیادی (ده مورد) را به خاطر بیاورند، در ارائه این همه مثال با مشکل مواجه شدند. این مشکل باعث شد که آنها به این نتیجه برسند که اگر نمی‌توانند تعداد مورد نیاز موفقیت را به خاطر بیاورند، پس در خودکنترلی چندان خوب نیستند و این شرکت‌کنندگان نسبت به کسانی که فقط دو موفقیت را به خاطر آورده بودند، بیشتر به این موضوع پرداختند.

بنا بر یافته های این پژوهش از برخی جهات، به یاد آوردن کمتر، بهتر است. برخلاف انتظار، به یاد آوردن تنها چند موفقیت گذشته به ما کمک می‌کند تا در زمان حال، بیشتر از به یاد آوردن موفقیت‌های زیاد که باعث پراکندگی ذهن، خود را مهار کنیم.

اگر افراد تلاش‌های ناموفق خودکنترلی را به خاطر بیاورند، احتمالاً آنها را تکرار خواهند کرد و اوضاع را بدتر می‌کنند. پژوهشگران این مطالعه دریافتند که شرکت‌کنندگانی که شکست‌های خودکنترلی را به خاطر می‌آوردند، صرف نظر از اینکه تعداد کمی از این موارد را به یاد می‌آوردند یا تعداد زیادی از آنها، به میزان مساوی افراط کرده و در خودکنترلی دچار مشکل می شدند.

جالب اینجاست که خلق و خو در کنار حافظه می‌تواند عاملی در خودکنترلی روزمره ما باشد و توضیح می‌دهد که چرا یادآوری شکست‌ها ایده خوبی نیست.

دکتر نیکولووا می‌گوید: «وقتی مجبوریم به شکست‌هایمان فکر کنیم، این ما را در حالت خلقی منفی قرار می‌دهد و تحقیقات نشان داده است که وقتی افراد در حالت خلقی منفی هستند، تمایل دارند برای بهتر شدن حال خود، زیاده‌روی کنند.»

عقل سلیم می‌گوید که به یاد آوردن گذشته، و به ویژه اشتباهاتی که مرتکب شده‌ایم، به ما کمک می‌کند تا در زمان حال تصمیمات بهتری بگیریم. برنامه‌هایی که برای کمک به افرادی که با مشکلات خودکنترلی مانند چاقی، بدهی بیش از حد کارت اعتباری، قمار و سایر رفتارهای اعتیادآور دست و پنجه نرم می‌کنند، به نظر می‌رسد از این شهود پیروی می‌کنند و به افراد توصیه می‌کنند که در مورد شکست‌های گذشته خود تأمل کنند تا از خویشتن‌داری بهتر در زمان حال اطمینان حاصل کنند.

اما طبق یافته های این پژوهش؛

اگرچه یادآوری موفقیت‌ها ایده خوبی به نظر می‌رسد، اما در مواردی که چنین یادآوری برای ذهن دشوار و پیچیده می شود، این استراتژی ممکن است نتیجه معکوس داشته باشد.

گویا تمرکز بر اشتباهات گذشته ممکن است ما را به تکرار آنها محکوم کند. با توجه به اینکه عوامل زیادی ممکن است منجر به مداخلات شوند و به شکست برنامه‌ها کمک کنند، هر " تلنگر" مهم است،  امیدواریم که شناسایی خطر یادآوری بتواند به طراحی برنامه‌های مؤثرتر کمک کند.

همسو با این نتایج متفاوت این پژوهش علمی با باورهای عمومی، مطالعه این مقاله نیز پیشنهاد می شود که نتایج آن نشان میدهد حتی میزان و  تکرار شکست ها وقتی از آستانه ی مشخصی عبور میکند دیگر آموزنده نیست؛

میزان-یادگیری-از-شکست-و-اشتباهات

منبع علمی؛

Haunts or helps from the past: Understanding the effect of recall on current self-control” by Hristina Nikolova, Cait Lamberton, and Kelly L. Haws in Journal of Consumer Psychology. Published online June 30 2015 doi:10.1016/j.jcps.2015.06.011

doi:10.1016/j.jcps.2015.06.011